De besloten vennootschap (BV) is een populaire rechtsvorm onder ondernemers die hun privévermogen willen scheiden van de risico’s van hun onderneming. Hoewel de BV een rechtspersoon is die zelfstandig rechten en plichten heeft, is er natuurlijk wel iemand nodig die namens de vennootschap handelt: de bestuurder.
Bestuurders nemen besluiten, ondertekenen contracten, voeren beleid uit en vertegenwoordigen de BV naar buiten toe. In de praktijk is de bestuurder vaak ook aandeelhouder of oprichter van de vennootschap. Maar wat veel ondernemers niet altijd beseffen, is dat deze rol ook de nodige juridische verantwoordelijkheden met zich meebrengt.
Wat doet een bestuurder?
Een bestuurder is verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur van de BV. Dit betekent onder meer het voeren van een correcte administratie, het opstellen van de jaarrekening, het afsluiten van overeenkomsten, het aansturen van personeel en het bewaken van de financiële gezondheid van de onderneming.
Daarnaast is de bestuurder belast met de algemene leiding en vertegenwoordiging van de BV. In principe mag een bestuurder namens de BV besluiten nemen, zolang die binnen de doelomschrijving van de onderneming vallen.
De bevoegdheden van de bestuurder worden vaak nader geregeld in de statuten of in een aparte managementovereenkomst. Ook wanneer er meerdere bestuurders zijn, kan er een taakverdeling worden afgesproken. Toch blijven bestuurders collectief verantwoordelijk voor het gevoerde beleid, tenzij die taakverdeling strikt is nageleefd én duidelijk vastgelegd.
Aansprakelijkheid van de bestuurder
Een van de voordelen van de BV is dat de BV zelf aansprakelijk is voor haar eigen verplichtingen, niet de bestuurder persoonlijk. Toch is deze bescherming niet absoluut. In bepaalde gevallen kan een bestuurder privé aansprakelijk worden gesteld.
Dat gebeurt met name in drie situaties:
- Bestuurdersaansprakelijkheid bij wanbeleid
Wanneer blijkt dat een bestuurder zijn taak kennelijk onbehoorlijk heeft vervuld, en dat dit een belangrijke oorzaak is van het faillissement van de BV, kan de bestuurder aansprakelijk worden gehouden voor het tekort in de boedel. Denk aan het stelselmatig negeren van financiële problemen, het sluiten van onverantwoorde overeenkomsten of het niet voeren van een deugdelijke administratie. - Aansprakelijkheid tegenover derden
Buiten faillissement kan een bestuurder persoonlijk aansprakelijk zijn als hij namens de BV verplichtingen aangaat waarvan hij wist, of redelijkerwijs had moeten weten dat de BV deze niet zou kunnen nakomen. Dit wordt ook wel “onbehoorlijk bestuur in de externe verhouding” genoemd. Een klassiek voorbeeld is dat de BV al grote betalingsproblemen heeft en eigenlijk geen geld meer heeft om nieuwe rekeningen te betalen. Als de bestuurder dan toch nog een bestelling doet of een contract ondertekent, terwijl hij weet dat er niet betaald kan worden, dan kan hij daar zelf voor worden aangesproken. - Fiscale en sociale verplichtingen
De bestuurder is ook verantwoordelijk voor de afdracht van belastingen en premies. Als deze niet (tijdig) worden voldaan, kan de Belastingdienst of het UWV onder voorwaarden het privévermogen van de bestuurder aanspreken, zeker als er geen tijdige melding van betalingsonmacht is gedaan.
Valkuilen in de praktijk
De meeste bestuurders handelen te goeder trouw. Toch ontstaan risico’s vaak door onwetendheid of een gebrek aan duidelijke afspraken.
Een veelvoorkomende valkuil is het onvoldoende gescheiden houden van de BV en privé. Denk aan het verstrekken van leningen zonder schriftelijke overeenkomst, of het betalen van privé-uitgaven vanuit de zakelijke rekening. Zulke handelingen kunnen niet alleen leiden tot fiscale problemen, maar ook tot persoonlijke aansprakelijkheid in geval van faillissement.
Ook het ontbreken van een goed financieel overzicht of het verzuimen van verslaglegging kan grote gevolgen hebben. Een gebrekkige administratie wordt in faillissementssituaties snel gezien als kennelijk onbehoorlijk bestuur.
Verder ontstaan er regelmatig conflicten tussen bestuurders onderling, of tussen bestuurders en aandeelhouders. Wie is waarvoor bevoegd? Wie neemt welke beslissingen? Het vooraf vastleggen van deze zaken in statuten of aandeelhoudersovereenkomsten voorkomt veel misverstanden en juridische procedures.
Verantwoordelijkheid vraagt om zorgvuldigheid
De rol van bestuurder is meer dan een formele titel. Het brengt juridische plichten met zich mee, die je als ondernemer serieus moet nemen. Goed bestuur betekent tijdig bijsturen, transparant handelen, verantwoord beslissen en goed vastleggen. Het is dus geen overbodige luxe om stil te staan bij hoe jouw bestuur is ingericht – zeker als je met anderen samenwerkt of meerdere petten draagt als oprichter, aandeelhouder én bestuurder.
Bij een groeiende of veranderende onderneming is het verstandig om periodiek te toetsen of de verdeling van rollen nog past bij de praktijk. Zijn de bevoegdheden nog duidelijk? Worden besluiten goed vastgelegd? En zijn er voldoende waarborgen om aansprakelijkheidsrisico’s te beperken?
Hulp bij structureren en toetsen
Bij Sumrin Advocaten adviseren we ondernemers over hun rol als bestuurder en de juridische structuur van hun onderneming. We helpen bij het opstellen of actualiseren van statuten, aandeelhoudersovereenkomsten en managementcontracten, en beoordelen mogelijke risico’s op het gebied van bestuurdersaansprakelijkheid.
Zo kun je met vertrouwen ondernemen, wetende dat jouw positie als bestuurder juridisch goed geregeld is.
Vragen of behoefte aan overleg? Neem contact op!
Of je nu recent een BV hebt opgericht of al jarenlang bestuurder bent: het is altijd goed om je rol kritisch tegen het licht te houden. Heb je vragen over je bevoegdheden, je aansprakelijkheid of de manier waarop je het bestuur hebt ingericht?
