Heb je gehoord dat je erfgenaam bent? Dan kun je kiezen of en hoe je de erfenis aanvaardt. Deze keuze maakt iedere erfgenaam voor zich. Je hoeft dus niet allemaal dezelfde keuze te maken.
Zuivere aanvaarding
Als je een erfenis zuiver aanvaardt, erf je, samen met eventuele andere erfgenamen, alle bezittingen en schulden van de overledene en ben je samen verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap. Probeer voordat je een erfenis aanvaardt, overzicht te krijgen van de bezittingen en schulden die de overledene nalaat. Wanneer je een keuze hebt gemaakt, kun je er niet meer op terugkomen, ook niet – behalve in uitzonderingssituaties – wanneer achteraf blijkt dat er hoge schulden zijn.
Als je nog niet zeker weet of je zuiver wilt aanvaarden, moet je er voor opletten, dat jij je wel als erfgenaam gedraagt, door bijvoorbeeld waardevolle spullen van de overledene mee te nemen, een schuldeiser te betalen of geld op te nemen van de rekening van de overledene. Dat zou namelijk kunnen worden gezien als een daad van aanvaarding en daarmee wordt je geacht de erfenis te hebben aanvaard mét eventuele schulden. Oók, wanneer het saldo van de nalatenschap negatief is en je de schulden uit eigen zak moet betalen.
Beneficiaire aanvaarding
Als je denkt, dat de erfenis vooral uit schulden bestaat en dat het saldo van bezittingen en schulden negatief is, dan doe je er goed aan om de erfenis beneficiair te aanvaarden. Je wordt daarmee weliswaar erfgenaam, maar kunt voor de schulden uit de nalatenschap slechts worden aangesproken worden voor zover er baten zijn. Je hoeft dus niet uit eigen zak bij te betalen.
Wanneer een erfgenaam beneficiair aanvaardt heeft, moet de nalatenschap worden vereffend volgens bijzondere regels. Dit brengt iets meer werk en ook kosten voor de erfgenamen mee. Zo moet er bijvoorbeeld een boedelbeschrijving gemaakt worden, waarin alle bezittingen en schulden worden vermeld. Ook moeten alle bekende schuldeisers worden aangeschreven en schulden afbetaald worden. Een en ander moet gebeuren met tussenkomst van en controle door de rechter.
Verwerping
Als je een erfenis besluit te verwerpen, krijg je ook niets uit de nalatenschap, ook geen persoonlijke spulletjes, zoals bijvoorbeeld foto’s. Maar je kunt ook niet worden aangesproken voor de schulden die er in de nalatenschap zouden kunnen bestaan. De nalatenschap wordt verder geheel buiten jou om afgewikkeld.
Vóór je besluit te verwerpen, moet je echter altijd goed nagaan wie jouw deel in de erfenis krijgt, als je verwerpt. Bij een testament gaat jouw erfdeel naar de andere erfgenamen die in het testament genoemd zijn. Is er geen testament, dan gaat jouw erfdeel naar de wettelijke erfgenamen die na jou komen. Wanneer je kinderen hebt, komen zij bijvoorbeeld in jouw plaats. Vergeet niet dat zij ook zelf moeten verwerpen, willen ze niet aangesproken worden voor de schulden in de nalatenschap.
Verklaring van erfrecht
Na een overlijden wordt dikwijls een verklaring van erfrecht opgemaakt. Dit is een officiële verklaring van een notaris, met informatie over de overledene en zijn of haar erfgenamen. De notaris maakt zo’n verklaring van erfrecht op op verzoek van de erfgenamen, omdat ze die nodig hebben om over de bankrekeningen te kunnen beschikken die op naam van de overledene staan, om een uitkering van een levensverzekering te krijgen of om de eigen woning van de overledene op naam van de erfgenamen te zetten. In een verklaring van erfrecht staat of de wettelijke verdeling van toepassing is op de nalatenschap, of er een testament is, wat de burgerlijke staat was van de overledene, wie de erfgenamen zijn en of er een executeur is of dat er een gevolmachtigde is om de nalatenschap af te wikkelen.
Een verklaring van erfrecht is niet altijd nodig. Banken en verzekeraars voeren hierin verschillend beleid. Het kan lonen om na te vragen of je een verklaring van erfrecht nodig hebt.
