Bij het overlijden van een dierbaar familielid sta je als erfgenaam niet direct stil bij de juridische gevolgen van een erfgenaamschap. Toch moet je als potentieel erfgenaam al direct na het overlijden opletten. Recent zijn er een paar rechterlijke uitspraken gedaan die nog eens toelichten hoe dun de grens is bij stilzwijgende aanvaarding.
Hoe kan een erfenis worden aanvaard?
In de wet is bepaald dat een erfenis (nalatenschap) zuiver of beneficiair kan worden aanvaard dan wel kan worden verworpen. Bij een zuivere aanvaarding erf je niet alleen de lusten maar ook de lasten, zoals openstaande schulden. Een zuivere aanvaarding van een erfenis kan echter zelfs stilzwijgend plaatsvinden waardoor je als erfgenaam niet meer terug kunt. Je bent dan als erfgenaam meteen ook aan de lasten gebonden.
Wanneer is er sprake van stilzwijgende aanvaarding?
Of sprake is van stilzwijgende aanvaarding hangt af van de feiten of omstandigheden waaruit blijkt dat je als een erfgenaam hebt gedragen.Hoe dun de grens is bij stilzwijgende aanvaarding is recent in een paar rechterlijke uitspraken toegelicht.
Gezamenlijk etentje betalen uit nalatenschap? Zo vond in de ene zaak op de dag van het overlijden van de erflater een gezamenlijk etentje plaats waaraan de erfgenamen deelnamen. Dit ter voorbereiding van een passende uitvaart van de erflater. Het etentje werd uit de nalatenschap betaald. Alhoewel het Gerechtshof Den Haag oordeelde dat hierdoor sprake was van stilzwijgende aanvaarding van de nalatenschap, floot de Hoge Raad het Gerechtshof terug.
De Hoge Raad oordeelde dat het etentje gericht was op een overleg van de erfgenamen om de erflater een passende uitvaart te bezorgen. Dit kan, aldus de Hoge Raad, worden gerekend tot de kosten voor de uitvaart die dan geen stilzwijgende aanvaarding oplevert. Hier kwamen de erfgenamen met de schrik vrij omdat de nalatenschap achteraf negatief was.
Enveloppen met geldbedrag? In een andere zaak oordeelde het Gerechtshof Den Bosch recent dat weer wel sprake was van stilzwijgende aanvaarding. Na de bijzetting van de urn van erflater gingen de erfgenamen gezamenlijk bij elkaar zitten. Onder het genot van koffie werd door één van de erfgenamen onder elkaar enveloppen met daarin een (klein) geldbedrag uitgedeeld dat afkomstig was van de bankrekening van de erflater. Jaren later deed één van de erfgenamen een beroep op zijn legitieme portie. Te laat dus, aldus het Gerechtshof.
Door tijdens de koffietafel een klein geldbedrag te ontvangen en te behouden was sprake van stilzwijgende aanvaarding van de nalatenschap. De aanvaarding van een deel van de nalatenschap bracht met zich mee dat het erfgenaamschap als geheel zuiver werd aanvaard. Een beroep op de legitieme portie was daarmee niet meer aan de orde, aldus het Gerechtshof.
Uit deze uitspraken blijkt nog maar eens dat het goed opletten is, zelfs direct of korte tijd na het overlijden van een erflater. Voor verdere vragen over dit onderwerp kunt u bij Luc Tacx van Sumrin advocaten terecht (l.tacx@sumrin.nl).
